brightness_1 ዱዓእን -በእጅጉ የላቀውንና የተከበረውን- አላህን በማወደስና በመልእክተኛው -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ላይ ሰለዋት በማድረግ መጀመር፡፡

አት-ቲርሚዚይ ከፉዳለህ ኢብን ዑበይድ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት፣‹‹ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ተቀምጠው ሳለ አንድ ሰው መጣና ሰገደ፡፡ በሰላቱ ውስጥም፣ ‹አልላምመ ኢግፊር ሊ ወርሐምኒ፡፡ /አላህ ሆይ! ወንጀሎቼን ማርልኝ፣ እዘንልኝም፡፡/› አለ፡፡ የአላህ መልእክተኛም -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- “አንተ የምትሰግድ ሰው ሆይ! ቸኮልክ፡፡ ስትሰግድ ከተቀመጥክ አላህን እሱ የምስጋና ባለቤት ሆኖ ሳለ አመስግን፡፡ በእኔ ላይም ሰለዋት አድርግ፡፡ ከዚያ ለምነው፡፡” አሉ፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን አት-ቲርሚዚይ በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (3476) የዘገቡት ሲሆን አል-አልባኒይ ትክክለኛነቱን አረጋግጠዋል፡፡ ሰሒሑ-ልጃሚዕ  ቅጽ ፡ 1 ገጽ ፡ 172፡፡

brightness_1 -በእጅጉ የላቀውን- አላህን መልካም በሆኑት ስሞቹ መለመን

ሰውየው መልካም ከሆኑት የአላህ ስሞች መካከል ከዱዓው ጋር የሚስማማና የሚጣጣም ይመርጣል፡፡ -ውድቅና ከንቱ ከሆኑ ንግግሮች በእጅጉ የጠራውን- አላህ ሲሳይ ከጠየቀ፣ ‹‹ሲሳይ ሰጪ የሆንከው ጌታ ሆይ!›› በማለት ይላል፡፡ -በእጅጉ የላቀውን- አላህ እዝነት የሚጠይቀው ከሆነ፣ ‹‹እጅግ በጣም አዛኝ እጅግ ሩሕሩሕ የሆንከው ጌታ ሆይ!›› ይላል፡፡ -በእጅጉ የላቀውንና የተከበረውን- አላህ ክብር የሚጠይቅ ከሆነ፣ ‹‹እጅግ የተከበርከው ጌታ ሆይ!›› ይላል፡፡ -በእጅጉ የላቀውንና የተከበረውን- አላህ ምሕረት የሚጠይቅ ከሆነ፣ ‹‹እጅግ መሐሪ የሆንከው ጌታ ሆይ!›› ይላል፡፡ ጤናን የሚጠይቀው ከሆነ፣ ‹‹አዳኝ የሆንከው ጌታ በሆይ!›› ይላል፡፡ 

እንደዚሁ በእጅጉ የላቀው አላህ፣ “ለአላህም መልካም ስሞች አሉት፤ (ስትጸልዩ) በርሷም ጥሩት፤”  (አል-አዕራፍ ፡ 180) ባለው መሠረት፣ ከዱዓቸው ጋር በሚስማማው ዱዓእ ያደርጉ ነበር፡፡

brightness_1 ዱዓዬ ውስጥ ምንድን ነው የምለው?

ፋይዳ፡- ምናልባት አንዳንድ ሰዎች፤ ዱዓዬ ውስጥ ምንድን ነው የምለው? ብለው ሊጠይቁ ይችላሉ፡፡

መልሱ፡- ምድራዊውንም ሆነ የወዲያኛው ዓለም ጉዳዮችን ጠይቁ፡፡ ጥቅል ይዘት ባላቸው ቃላት በዱዓችሁ ውስጥ ተበራቱ፡፡ እነዚህ ዱዓዎች በቁርአንና በሐዲሥ ላይ የተጠቀሱ ናቸው፡፡ በውስጣቸው ለምድራዊውም ሆነ ለወዲያኛው ዓለም ጠቃሚ የሆኑ ዱዐዎች አሏቸው፡፡ ለነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- የቀረበውን ይህን ጥያቄ እስኪ አስተውሉ፡፡ ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ለአንድ ሰው በምድራዊውና በወደያኛው ዓለም ሊጠቅሙት በሚችሉ ታላቅ የሆኑ ቃላት ነበር ምላሻቸውን የሰጡት፡፡ እነዚህ ቃላት ምነኛ የላቁ ስጦታዎች ናቸው፡፡ ታዲያ እናንተም አጥብቃችሁ ልትይዟቸውና ልታስተነትኗቸው ይገባል፡፡

አቢ ማሊክ አል-አሽጀዒይ ከአባታቸው -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት፣ ‹‹ አንድ ሰው ወደየአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- መጣና፡- ‹የአላህ መልእክተኛ ሆይ! አላህን ስጠይቅ ምን ልበል?› በማለት ሲጠይቃቸው እሳቸውም፣ “አልላሁምመ ኢግፊር ሊ ወርሐምኒ ወህዲኒ ወዓፊኒ ወርዙቅኒ፡፡ /አላህ ሆይ! ወንጀሌን ማርልኝ፣ እዘንልኝ፣ ቀጥተኛውን መንገድ ምራኝ፣ ይቅር በለኝ፣ ሲሳይም ስሰጠኝ፡፡/ አሉና ከአውራ ጣታቸው በስተቀር ሌሎች ጣቶቻቸውን ሰበሰቡና፣ “እነዚህ ቃላት በምድራዊ ሕይወትህና በወዲያኛው ዓለም ሕይወትህ የሚጠቅሙህን ነገሮችን ሁሉ በእርግጥ ይሰበስቡልሃል፡፡” ሲሉ ሰምቻለሁ፡፡›› ብለዋል፡፡ ሙስሊም ሐዲሡን በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2697) ላይ  ዘግበውታል፡፡

እሳቸው ባስተላለፉት ሌላ ዘገባ ደግሞ፣ ‹‹አንድ ሰው ኢስላምን ከተቀበለ ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ሰላትን ያስትምሩት ነበር፡፡ ከዚያም በእነዚህ ቃላት ዱዓእ እንዲያደርግ ያዙታል፣ “አልላሁምመ ኢግፊር ሊ ወርሐምኒ ወህዲኒ ወዓፊኒ ወርዙቅኒ፡፡ /አላህ ሆይ! ወንጀሌን ማርልኝ፣ እዘንልኝ፣ ቀጥተኛውን መንገድ ምራኝ፣ ይቅር በለኝ፣ ሲሳይም ስሰጠኝ፡፡/” ሙስሊም ሐዲሡን በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2697) ላይ ዘግበውታል፡፡

brightness_1 ማንኛውም ሰው በስውር ልቦው ለወንድሙ ዱዓእ ማድረጉ ነቢያዊ ፈለግ የሆነ ተግባር ከመሆኑም ባሻገር በአላህ ፈቃድ ተቀባይነትን የሚያገኝ ነው፡፡

ሌላኛው ፋይዳ፡- ማንኛውም ሰው በስውር ልቦው ለወንድሙ ዱዓእ ማድረጉ ነቢያዊ ፈለግ የሆነ ተግባር ከመሆኑም ባሻገር በአላህ ፈቃድ ተቀባይነትን የሚያገኝ ነው፡፡ ዱዓእ ለሚያደርገው ሰው የላቀ ትሩፋት አለው፡፡ ሙስሊም ትክክለኛ በሆነው የሐዲሥ ዘገባ ከአቢ ደርዳእ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንደዘገቡት የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዘነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “አንድ ሙሰሊም የሆነ ሰው በስውር ልቦናው ለወንድሙ የሚያደርገው ዱዓእ ተቀባይነት ያለው ነው፡፡ በየራሱ ጫፍ ላይ ተወከለ መልአክ አለ፡፡ ለወንድሙ በመልካም ዱዓእ ባደረገ ጊዜ በእሱ ላይ የተወከለው መልአክ፡- ኣሚን ላንተም በአምሳያው፡፡ ይላል፡፡” ብለዋል፡፤ ሐዲሡን ሙስሊም በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2733) ላይ ዘግበውታል፡፡