brightness_1 የመመገቢያ ትሪውን ማጽዳት

የመመገቢያ ትሪውን ማጽዳት ማለት በሚበላበት አካባቢ ያለውን ሥፍራ ንጹሕ አድርጎ ማጽዳት ማለት ነው፡፡ ለምሳሌ፡- ሰውዬው ሩዝ የሚበላ ከነበር ነቢያዊ ፈለጉ ከፊት ለፊቱ አንዳች ነገር አለመተዉ፣ የተቀረውን ማበሱና መብላቱ ነው፡፡ ምናልባትም የምግቡ በረከት ያለው በዚህ በቀረውና በማይተወው ላይ ይሆናል፡፡

ለዚህም ማስረጃው፡- አነስ -አላህነ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው-፣ ‹‹ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ትሪውን እንድናጸዳ አዘዙን፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ሙስሊም በሐዲሥ ቁጥር (2034) ላይ ዘግበውታል፡፡ በሌላ የሙስሊም ዘገባ አቢ ሁረይራህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “አንዳችሁ ትሪውን ያጽዳ፡፡” ብለዋል፡፡ሙስሊም በሐዲሥ ቁጥር (2035) ላይ ዘግበውታል፡፡

ሸይኻችን ኢብን ዑሠይሚን -አላህ ይዘንላቸው-፣ ‹‹ትርጉሙ ምግብ የቀረበትን ሥፍራ እየተከታተልክ በጣቶችህ በማስወገድ ጣትህን መላስ ነው፡፡ የሚሳዝነው የዲን ትምህርት ተማሪዎችንም ቢሆኑ ይህ እንደዚሁ ነው፡፡›› ሸርሑ ሪያዱ-ስሳሊሒን ቅጽ ፡ 1 ገጽ ፡ 892፡፡

brightness_1 በሶሰት ጣቶች መብላት

በሶሰት ጣቶች መብላት ነቢያዊ ፈለግ ነው፡፡ ይሁን እንጂ በሶስት ጣቶች መብላት የሚለው እንደቴምር ዓይነት የመሰለን ነገር ነው መብላት ተደርጎ ይወሰዳል፡፡

ለዚህ ማስረጃው፡- ከዕብ ኢብን ማሊክ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው-፣ ‹‹የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- በሶሰት ጣቶች ይበሉ ነበር፡፡ እጃቸውን ሳያብሱ በፊት ይልሱ ነበር፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ሙስሊም በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2032) ላይ    ዘግበውታል፡፡

brightness_1 በምግብ ላይ መሰብሰብ

በምግብ ላይ መሰብሰብና አለመለያየት ከነቢያዊ ፈለጎች አንዱ ነው፡፡

ለዚህ ማስረጃው፡- ጃቢር ኢብን ዐብዲላህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው-፣ ‹‹የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “የአንድ ሰው ምግብ ለሁለት ሰዎች ይበቃል፡፡ የሁለት ሰዎች ምግብ ለአራት ሰዎች ይበቃል፡፡ የአራት ሰዎች ምግብ ለስምንት ሰዎች ይበቃል፡፡” ሲሉ ሰምቻለሁ፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ሙሰሊም በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2059) ላይ ዘግበውታል፡፡

brightness_1 አንድ ሰው ምግቡ ደስ ካለው ማወደስ

አንድ ሰው የሚመገበው ምግብ ደስ ካለው በእርግጥ በውሰጡ ባለው እንደሚያወድሰው ጥርጥር የለውም፡፡ ይህ ተግባር ደግሞ ከነቢያዊ ፈለጎች መካከል ነው፡፡

ለዚህ ማስረጃው፡- ጃቢር ኢብን ዐብዲላህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- ነበዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ቤተሰባቸውን ዳቦ ማባያ ነገር ጠየቁ፡፡ እነሱም፡- ‹ከኮምጣጤ በስተቀር ምንም ነገር የለንም› አሏቸው፡፡ እንዲመጣ አደረጉ፡፡ ዳቦውን ይበሉበት ጀመሩና፣ “ግሩም ማባያ ኮምጣጤ ነው፡፡ ግሩም ማባያ ኮምጣጤ ነው፡፡” አሉ፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ሙስሊም በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2025) ላይ    ዘግበውታል፡፡ እነሱ ዘመን የነበረው ኮምጣጤ አሁን በኛ ዘመን እንዳለው ኮምጣጤ አይደለም፡፡ አይቆመጥጥም፡፡ ለማባያነት ያገለግላል፡፡ 

ሸይኻችን ኢብን ዑሠይሚን -አላህ ይዘንላቸው-፣ ‹‹ይህ እንዲሁ ከነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- አስተምህሮዎች መካከል አንዱ ነው፡፡ በርግጥ እሳቸው አንዳች ምግብ ደስ ካላቸው ያወድሱት ነበር፡፡ ለምሳሌ ዳቦን ስታመሰግን ፡- እነ እከሌ የጋገሩት ዳቦ ምነኛ ግሩም ዳቦ ነው! ወይም የመሳሰለውን ትላለህ፡፡ ይህ እንዲሁ ከአላህ መልእክተኛ-የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ፈለጎች መካከል ነው፡፡›› ብለዋል፡፡ ሸርሑ ሪያዱ-ስሳሊሒን ቅጽ ፡ 2 ገጽ ፡ 1057፡፡

ነባራዊ ሁኔታችንን ላየ በርካታ የነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ፈለጎችን እንደምንቃረን ይታዘባል፡፡ ሰዎች ነቢያዊ ፈለገን መተው ብቻ አይደለም ጭራሽ ተቃርነውታልም፡፡ ከነዚህ መካከል ምግብ ማነወር አንዱ ነው፡፡ አንዳንድ ጊዜም ያንቋሽሻሉ፡፡ ይህ የነቢዩን -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- አስተምህሮዎችን መቃረን ነው፡፡ ቡኻሪና ሙስሊም ከአቢ ሁረይራህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንደዘገቡት፣ ‹‹ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ፈጽሞ አንድም ጊዜ ምግብን አነውረው አያውቁም፡፡ ከወደዱት ይመገቡታል፡፡ ያለዚያ    ይተዉታል፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ቡኻሪ በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (3563)፣ ሙስሊም በቁጥር (2064) ላይ ዘግበውታል፡፡

brightness_1 ሰዎችን የሚያጠጣ ሰው መጨረሻ ላይ የሚጠጣ ስለመሆኑ

ሰዎችን የሚያጠጣ ሰው መጨረሻ ላይ መጠጣቱ ነቢያዊ ፈከግ ነው፡፡

ለዚህ ማስረጃው፡- ረዘም ባለው የአቢ ቀታዳህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- ሐዲሥ ውስጥ፣ ‹‹…የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ከአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- እና ከእኔ ውጭ ማንም ሳይቀር የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-እየቀዱ እኔ አጠጣ ነበር፡፡ ከዚያ የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ቀዱና፣ “ጠጣ” አሉኝ፡፡ እኔም፣ የአላህ መልእክተኛ ሆይ! እርስዎ እሰኪጠጡ ድረስ አልጠጣም፡፡ አልኳቸው፡፡ እሳቸውም፣ “እኔ ሰዎችን አጠጪና በመጨረሻቸው ጠጪ ነኝ፡፡” አሉ፡፡ እኔም ጠጣሁ፡፡ የአላህ መልእክተኛም ጠጡ፡፡…››  ብለዋል፡፡ ሙስሊም በቁጥር (681) ላይ ዘግበውታል፡፡

ፋይዳ፡- አንድ ሰው ወተት የጠጣ ከሆነ ወተት በመጠጣቱ በውሃ መጉመጥመጡ ነቢያዊ ፈለግ ነው፡፡ ይህም አፉ ውስጥ ያለው የወተቱ ቅባት እንዲለቅ ነው፡፡ ለዚህም ማስረጃው፡- ኢብን ዐብባስ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው-፣ ‹‹ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- ወተት ጠጡ፡፡ ውሃ እንዲመጣላቸው አዘዙ፡፡ ከዚያም ተጉመጠመጡና፣ “በርግጥ እሱ ቅባት ነው፡፡” ቡኻሪ በቁጥር (211)፣ ሙስሊም በቁጥር (358) ላይ ዘግበውታል፡፡

brightness_1 በሚመሽበት ወቅት እቃዎችን መክደንና የአላህ ስምን ማውሳት

ሲመሽ ክፍት የሆኑ እቃዎችን መክደን፣ ማጠጫዎችን ማጋደም ግጣም ካለቸውም መዝጋትና በዚህ ጊዜም የአላህን ስም ማውሳት ነቢያዊ ፈለግ ነው፡፡

ለዚህ ማሰረጃው፡- ጃቢር ኢብን ዐብዲላህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት፣‹‹ የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “እቃን ክደኑ፡፡ ማጠጫዎችንም ግጠሙ፡፡ በአመት ውስጥ በሽታ የሚወርድበት ሌሊት አለ፡፡ ክዳን በሌለበት እቃ ወይም ግጣም በሌለበት ማጠጫ በኩል ከዚያ በሽታ ላይ  አንዳች በሽታ ሳያወርደበት አያልፍም፡፡” ሲሉ ሰምቻለሁ፡፡›› ብለዋል፡፡ ሙስሊም በቁጥር (2014) ላይ የዘገቡት ሲሆን ቡኻሪ ከጃቢር -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- በዘገቡት ሐዲሥ ላይ እንዲሁ፣ “አኮሌያችሁንም ግጠሙ፡፡ የአላህን ስምንም አውሱ፡፡ እቃዎቻችሁንም ሸፍኑ፡፡ የአላህንም ስም አውሱ፡፡ አንዳች ነገር በእሷ ላይ ብታጋድሙም፡፡” ብለዋል፡፡ ቡኻሪ በቁጥር (5623) ላይ ዘግበውታል፡፡